ریشه «عاشورا» کلمه عشر بمعنی «ده» است، عاشورا دهم محرم و روز شهادت حضرت ابی عبداللّه الحسین (ع) می­باشد. عبداللّه بن فضیل هاشمی گوید: به امام صادق (ع) عرض کردم: به چه جهت روز عاشوراء روز مصیبت و غم و اندوه و گریه شد در صورتی که روز وفات پیغمبر (ص) و فاطمه (ع) و شهادت امیر المؤمنین (ع) و شهادت امام حسن (ع) این چنین نیست؟ فرمود: به جهت اینکه روز حسین (ع) مصیبتش از هر روزی سنگین­تر است، زیرا اصحاب کساء که نزد خداوند از همه آفریدگانش عزیزتر بودند پنج تن بودند و حسین (ع) آخرین آنها بود و چون آن حضرت به شهادت رسید دیگر کسی که مایه عزت مسلمانان و تسلی خاطر آنها باشد نماند و به رفتن او گوئی همه آنها رفتند چنانکه تا او در حیات بود گوئی همه آنها زنده بودند.

حضرت رضا (ع) فرمود: بر مثل حسین باید گریه کنندگان به گریند که گریه بر آن حضرت گناهان بزرگ را محو سازد. سپس فرمود: پدرم (امام کاظم) چون ماه محرم می­رسید کسی او را خندان نمی­دید و غم و اندوه بر چهره آن حضرت نمایان بود تا ده روز ، و چون روز دهم می­شد آن روز روز غم و اندوه و مصیبت و گریه او بود و می گفت امروز روزی است که حسین (ع) در آن کشته شده.

علقمه از امام باقر (ع) روایت کرده که فرمود: در روز عاشوراء بر حسین نوحه سرائی و گریه کنید و به هر کس که در خانه است و از او نمی­ترسید دستور دهید بگریند و به عزاداری و افغان بپردازند و یکدیگر را تعزیت گویند که اگر چنین کنند من پاداش آنها را ضامن خواهم بود که آن دو هزار حج و دو هزار عمره و دو هزار غزوه باشد. علقمه گوید: عرض کردم: شما چنین پاداشی را ضمانت می­کنید؟ فرمود: آری من ضامنم و تعهد می­کنم. گفتم: چگونه یکدیگر را تعزیت گوئیم؟ فرمود: بگو «عظّم اللّه اجورنا بمصابنا الحسین (ع) وجعلنا وایاکم من الطالبین بثاره مع ولیه والامام المهدی من آل محمد».

شیخ طوسی در کتاب مصباح از عبدالله بن سنان روایت کرده که گفت : در روز عاشورا بر امام صادق (ع) وارد شدم ، آن حضرت را دیدم که رنگ از چهره­اش پریده و اثر اندوه در او آشکار و هویدا است ، و پیوسته اشک از دیدگانش مانند دانه­های مروارید می­چکید ، عرض کردم : ای پسر پیغمبر ! از چه می­گریی که دیده­ات گریان مباد ؟ فرمود : مگر غافلی که در این روز چه حادثه­ای روی داده ، مگر نمی­دانی که حسین بن علی (ع) در مثل چنین روزی به شهادت رسیده است ؟! عرض کردم درباره روزه امروز چه می­فرمائید ؟ فرمود : روزه بدار اما نه آن که از شب نیت آن را به دل گذرانیده باشی ، و آن را به پایان مرسان ، بلکه ساعتی پس از نماز عصر آن را به نوشیدن آبی افطار کن ...[1]

از حضرت رضا (ع) روایت شده که هر که در روز عاشورا کارهایش را تعطیل کند خداوند حوائج دنیا و آخرت او را برآورد و هر که روز عاشورا روز مصیبت و غم و اندوه و گریه او باشد خداوند روز قیامت را روز شادی و فرح او قرار دهد. چشمش به دیدار ما در آن روز روشن گردد، و هر که روز عاشورا روز سود دنیوی خود گیرد و چیزی را در آن روز بیندوزد خداوند به اندوخته­اش برکت ندهد و روز قیامت او را با یزید و ابن زیاد و عمر سعد محشور سازد.

از امام صادق (ع) رسیده که هر که روز عاشورا امام حسین (ع) را زیارت کند بهشت او را واجب شود.

صاحب کامل الزیاره مرحوم ابن قولویه سند زیارت عاشورا را چنین آورده: حکیم بن داوود و غیر او از محمد بن موسی همدانی از محمد بن خالد طیالسی از سیف بن عمیره وصالح بن عقبه که هر دو از علقمة بن محمد حضرمی از امام باقر (ع) و محمد بن اسماعیل از صالح بن عقبه از مالک جهنی از امام باقر (ع).

ابو غندر گوید از امام صادق (ع) راجع به روزه روز عاشورا سؤال کردم فرمود: اگر بخواهی (مانند بنی امیه) امام حسین (ع) را شماتت کنی روزه بگیر.[2]

تاسوعا:

تاسوعا در تاریخ شیعه، نهم محرم است و ریشه آن کلمه «تسع » به معنی 9 میباشد.

از امام صادق (ع) روایت شده که فرمود: تاسوعا روزی است که حسین (ع) و یارانش در آن روز در کربلا محاصره شدند و سپاه شام پیرامونش حلقه وار گرد آمده او را از حرکت بازداشتند و پسر مرجانه و عمر بن سعد در آن روز شادمان که لشکری انبوه، به اختیار دارند و حسین (ع) و یارانش را ضعیف شمردند و یقین کردند که دیگر حسین ، یار و یاوری ندارد و مردم عراق به مدد او نخواهند آمد. سپس فرمود: پدرم به فدای آن مستضعف غریب!

[3]مقام شامخ و با عظمت حضرت ابوالفضل العباس (ع) فرزند رشید امیرالمؤمنین (ع) و موقعیت خاص ایشان باعث شده است تا یک روز (تاسوعا) به عنوان یادبود ایشان قرار گیرد.

در تاریخ جاهلیت عاشورا از روزهای عید رسمی و ملی بوده و در آن روزگار در چنین روزی روزه می‏گرفتند، لباس فاخر می‏ پوشیدند و چراغانی و خضاب می‏کردند. در اسلام با تشریع روزه رمضان آن روزه فسخ شد. عاشورا: روز تکریم انبیاء
گفته ‏اند علت نام گذاری روز دهم به عاشورا آن است که ده نفر از پیامبران با ده کرامت در این روز مورد تکریم الهی قرار گرفتند. روز دهم محرم هم یاد آور و اقعه شهادت امام (ع) و یارانش می‏باشد. این روز از عظیم ‏ترین روزهای سوگواری به حساب می‏آید. می ‏توان گفت عاشورا همان دهم محرم است، چون پیامبران برای حادثه‏ های‏ که در این روز واقع می‏شود گریسته‏ اند، در فرهنگ دینی هم چنان باقی مانده است.
عاشورا: روزه یهود

از سوی دیگر روز غلبه موسی بن عمران بر فرعون است، لذا همواره یهودی‏ها روزه می‏ گرفته‏ اند و پیامبر وقتی مدینه مشرف شدند به ایشان خبر دادند که یهودی‏ها امروز روزه ‏اند، زیرا معتقدند که روز غلبه موسی بر فرعون است. از این رو حضرت موسی فرمود به شکرانه این پیروزی روزه بگیرید، پیامبر تا شنید فرمود: "انّا احق باحیاء سنّت اخی موسی". من دستور می‏دهم روز تاسوعا را هم روزه بگیرید، زیرا مقدمه و طرح پیروزی در آن روز ریخته شده است، ولی اکنون روزه گرفتن مکروه است. در فرهنگ شیعی،‌ به خاطر شهادت امام حسین(ع) در این روز، عظیم ترین روز سوگواری و ماتم به حساب می آید، زیرا بزرگترین فاجعه و ستم در مورد خاندان پیامبر انجام گرفته است؛ از این رو امام صادق(ع) فرمود: "و أمّا یوم عاشورا فیوم أصیب فیه الحسین(ع) ضریعاً بین أصحابه و أصحابه حوله صرعی عراة؛  عاشورا روزی است که حسین(ع) میان یارانش کشته شد و بر زمین افتاد. یاران او نیز پیرامون او به خاک افتاده و عریان بودند". شیعیان امام حسین(ع) در ایام محرم، به ویژه روز عاشورا عزاداری نموده و یاد و خاطرة آن روز را زنده نگه داشته اند، از این رو این روز به نام عاشورای حسینی شهرت یافت. البته امویان بعد از شهادت امام حسین (ع) در این روز شادی می کردند. از این رو در زیارت عاشورا آمده است: "اللّهم هذا یوم تبرّکت به بنو امیّة وابن آکلة الاکباد"

تاسوعا:

همچنانکه گفتیم پیامبر به عنوان مقدمه و طرح پیروزی، روز تاسوعا به روزه گرفتن سفارش نمود. ولی اکنون روزه گرفتن مکروه است. در فرهنگ شیعی، روز نهم محرم روزی است که امام حسین(ع) و یارانش در محاصره نیرهای کوفه قرار گرفتند. روزی که آب را به روی اهل بیت بستند، و عصر آن روز عمر بن سعد با دستوری که از ابن زیاد دریافت کرد، آماده جنگ با حسین(ع) شد. اما به دستور امام(ع) آن شب را مهلت خواستند، تا به عبادت و راز و نیاز بپردازند. این روز به دلیل این که بر اهل بیت سخت گذشت و شاید یکی از روزهای بسیار سخت و مصیبت بر خاندان پیامبر بود، تاسوعای حسینی نام گرفت. امام صادق(ع) فرمود: "تاسوعا روزی است که حسین(ع) و اصحاب او در کربلا محاصره شدند و سپاه شامیان بر ضد آنان گرد آمد. ابن زیاد و عمر سعد از فراهم آمدن آن همه سوار خوشحال شدند و آن روز، حسین(ع) و یارانش را ناتوان شمردند و یقین کردند دیگر برای او یاوری نخواهد آمد و عراقیان او را پشتیبانی نخواهند کرد". در روایتی می خوانیم : حضرت موسی بن عمران در مناجات خود عرضه داشت : بار خدایا! چرا امت حضرت محمّد را بر دیگر امت ها برتری دادی ؟ خطاب آمد: به خاطر ده چیز. حضرت موسی عرض کرد: آن ده چیز کدام است تا به بنی اسرائیل بگویم عمل کنند؟ فرمود: نماز، زکات، روزه، حج، جهاد، جمعه، جماعت، قرآن، علم و عاشورا. حضرت موسی عرض کرد: عاشورا چیست ؟ خطاب رسید: عاشورا عبارت است از گریستن یا حالت گریه به خود گرفتن و نوحه و مرثیه خواندن در عزای سبط رسول خدا ای موسی ! هیچ بنده ای از بندگانم بر حسین و مظلومیت او گریه و ناله نمی کند مگر این که اهل بهشت خواهد بود.   ازحدیثی از حضرت رضا(ع) فهمیده می شود کار کردن تنها در روز عاشورا منع شده است , نه تاسوعا; وانگهی کار در روزعاشورا حرام نیست ; مکروه است چون خیر و برکت و یمن ندارد. شاید علّت کراهتش این باشد که وقتی امام حسین با آن عظمتش برای حفظ اسلام و ناموس و شرف وانسانیت , جان خود و فرزندان و بستگان و در یک کلمه همه چیز را در راه خدا داده و با بدن چاک چاک و عریان روی خاک تقتیدهء کربلا افتاده است , شایسته نیست انسان در چنین روزی برای زندگی دنیوی ذخیره ای تهیه نماید,بلکه بسیار به جا است در تکایا و مساجد و مجالس عزا شرکت کرده و برای امام و خاندانش گریه نموده و حالت حزن و اندوه بگیرد.

[4]

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: